Tám món ăn nổi tiếng gồm yến sào, bào ngư, hải sâm, vây cá mập, đế chân voi, bàn tay gấu. Đây là lý do các bữa tiệc ở cung đình không bao giờ thiếu món yến sào, thường được gọi là yến tiệc và đến nay yến sào luôn đứng đầu trong các món đại tiệc.
Người ta thường khai thác tổ yến để làm thực phẩm và làm thuốc.
Tổ yến khai thác về được chải sạch chất bẩn, nhặt bỏ hết lông tơ, rồi phân thành từng loại. Tổ yến chứa 42,8 – 54,9% protein; nhiều glucose; các acid amin cần thiết khó thay thế: Cystein, phenyllamin, tyrosin…; các vitamin B, C, E, PP; các muối natri, sắt, phosphor và các nguyên tố vi lượng.
Một số nghiên cứu mới đây cho thấy: Yến sào có tác dụng ích khí, cường dương, kích dục, có lợi cho phổi và thận, rất tốt cho da, tăng hấp thu các chất dinh dưỡng và kích thích sự phân chia các tế bào của hệ miễn dịch. Do đó, yến sào được cho là thuốc “cải lão hoàng đồng”, làm chậm quá trình lão hóa.
Theo Đông y, tổ yến vị ngọt, tính bình, vào phế, vị và thận. Có tác dụng dưỡng âm nhuận táo, bổ trung ích khí, bổ thận sinh tinh, kiện tỳ dưỡng huyết.
Dùng cho các trường hợp suy nhược cơ thể, viêm khí phế quản, ho khan đàm dính, hen suyễn, khái huyết thổ huyết, viêm dạ dày thực quản gây nôn, lỵ và sốt rét kéo dài, lao phổi, mạnh gân xương.
Liều dùng, cách dùng: 3 – 20g; nấu, hầm.
Một số món ăn, thức uống, bài thuốc có dùng tổ yến
Yến thả
Yến sào 5g, cho vào bát con hấp cách thủy, thịt gà xé 30g, cho nước luộc gà nóng vào, thêm gia vị cho đủ độ mặn ngọt, ăn trước bữa ăn.
Dùng cho trường hợp suy nhược cơ thể.
Yến tần
Chim bồ câu đã làm sạch, cho yến sào, gạo nếp, đậu xanh, mộc nhĩ, nấm hương vào trong bụng chim. Hầm cách thủy cho nhừ, thêm gia vị, ăn trong ngày.
Tác dụng: Kiện tỳ, dưỡng huyết.
Chè yến
Yến sào 5g, hấp cách thủy, cho vào bát con. Đường kính đun với nước sôi (lượng đủ ngọt), bắc ra để nguội, thêm lòng trắng trứng và bột mịn vỏ trứng. Đun sôi, lọc trong, đổ vào bát yến, ăn khi còn ấm, sau bữa ăn.
Tác dụng: Bổ trung, dưỡng khí huyết, dùng cho người suy nhược cơ thể.
Yến sào hấp đường phèn
Yến sào 5g, đường phèn 30g. Trước tiên đun tan đường phèn, vớt bỏ váng bã cho yến sào vào đun nhỏ lửa cho sôi là được.
Dùng cho các trường hợp suy nhược, người già yếu, lao phổi, viêm khí phế quản, bệnh tâm phế mạn.
Yến sào kỷ tử
Yến sào 10g, câu kỷ tử 15g, đường kính 100g. Yến sào ngâm rửa sạch, cho nước đun sôi cho nở ra, cho tất cả yến sào, kỷ tử và đường kính trong một xoong với lượng nước thích hợp, đun cách thủy 30 phút.
Dùng cho các trường hợp viêm phế quản mạn, lao phổi, giãn phế quản.
Yến sào pha sữa bò
Yến sào 10g, ngâm nước cho mềm, đun cách thủy cho chín, cho thêm 250ml sữa bò, khuấy đều, đun sôi.
Dùng cho các trường hợp viêm dạ dày, viêm ruột có nôn ói, nấc cụt và các bệnh nội khoa có nôn ói.
Yến sào đỗ trọng hấp đường
Yến sào 4g, đỗ trọng 15g, đường kính 100g. Yến sào ngâm nước sôi cho mềm trước, tất cả cùng nấu trong 30 phút, khuấy lắc đều, lấy nước uống.
Dùng cho thai phụ ho nấc, nôn ói; do có tác dụng an thai hòa vị, chỉ ẩu (làm cho ngừng nôn).
Yến sào bạch cập
Yến sào 12g, bạch cập 12g. Đun nhỏ lửa, hầm kỹ. Lọc lấy nước, thêm đường phèn, đun cho tan. Uống 2 lần trong ngày.
Chữa ho ra máu.
Yến nấm gà tần
Yến sào 40g, thịt gà 200g, nấm hương 20g. Hầm trong 10 phút. Ăn trong ngày.
Chữa cơ thể suy nhược.
Yến nấm gà tần
Kiêng kỵ khi sử dụng yến sào
Những người tỳ vị hư, cảm mạo, phong hàn, phong nhiệt, bụng đầy chướng, ăn không tiêu, đau bụng đi ngoài, phân lỏng, cơ thể hàn lạnh hay có triệu chứng viêm ngoài da, viêm phế quản cấp, viêm nhiễm đường tiết niệu, sốt thực nhiệt thì không nên sử dụng bởi cơ thể lúc này chuyển hóa rất kém, ăn nhiều vừa lãng phí lại khiến bệnh phát triển nặng thêm.
Trẻ em dưới 7 tháng tuổi cũng không nên dùng yến vì lúc này hệ tiêu hóa hấp thụ của trẻ còn chưa phát triển toàn diện, chưa đủ cứng cáp để hấp thụ loại thực phẩm quá bổ dưỡng này.
Mời bạn xem tiếp video:
Yến sào thực phẩm bổ dưỡng nhưng có tốt với người bệnh đái tháo đường? | SKĐS